شروع مکالمه
یکی از اعضا را انتخاب و در واتساپ گفتگو کنید
زیبایی که در نقش و طرح و رنگ فرش های ایرانی یافت می شود .
را می توان جزو والاترین هنر های این سرزمین دانست .
این هنر همواره تجلی گر فرهنگ این سرزمین در شهر ها و روستا ها و عشایر می باشد .
در هر کجای ایران با توجه به موقعیت جغرافیای آن منطقه با روش و شیوه ی خاص خودمی باشد.
و همچنینین با توجه به کاربرد و ویژگی های آن سعی در خلق فرش های زیبا دارند .
و این زیبایی با نقش و رنگ های خاص پدیدار می گردد .
این نقش ها و رنگ ها در هر کدام از مناطق دارای ویژگی خاص و بومی خود می باشد .
که این ویژگی ها باعث شناخت قالی ها از یکدیگر می شود .
انواع طرحهای قالی ایرانی به حدی می باشد .
که باعث محکم ترین و قوی ترین اعتبار هنر ایران گردیده است .
ما در این جا نام انواع فرش ها را همراه با توضیحات اجمالی بیان می کنیم .
به صورت کلی دسته بندی های مختلفی در قالی ایرانی برای نقش و طرح آن وجود دارد.
ما در این مقاله به بیان تعدادی از آن ها خواهیم پرداخت .
به طور کلی شرکت سهامی فرش ماشینی در ایران ، آن را به 18 دسته ی اصلی و تعداد بسیار زیادی دسته فرعی تقسیم نموده اند .
این طرح ها الهام گرفته از کاشی کاری ها و ساختمان ها و شکل های هندسی شده است .
به مرور زمان طراحان با دخل و تصرف در طرح اصلی باعث پدیدار شدن طرح های فرعی شدند .
باعث افزایش انواع طرح فرش ماشینی .
از معروف ترین این طرح می توان محرابی کوفی ، مقبره شیخ صفی ، مسجد کبود ، مسجد شیخ لطف الله.
مسجد شاه اصفهان ، طاق بستان ، سردر امام زاده محروق ، تخت جمشید و زیر خاکی را نام برد.
تمامی طرح های شاه عباسی بر اساس گل شاه عباسی معروف در این طرح می باشد .
این گل با تلفیق بندهای ختائی و در بعضی مواقع با اسلیمی و نقش های مختلف فرش ارائه می گردد .
از انواع این طرح می توان به افشان شاه عباسی ، شاه عباسی شیخ صفی ، ترنج شاه عباسی.
شاه عباسی جانوری ، شاه عباسی درختی و غیره اشاره نمود .
این طرح از شاخه های دورانی که در میان برگ ها قرار می گیرند تشکیل شده است .
این طرح گل فرش انواع مختلفی دارد که معمولا در تعداد زیادی از قالب ها تکرار می شود .
اما در تعدادی از آن ها این طرح مسلط می باشد .
از معروف ترین این طرح می توان اسلیمی دهن اژدر را نام برد .
که در این نوع در انتهای هر شاخه دو بخش به صورت متقارن منشعب می شوند .
و فکین اژدها را نمایش می دهند و روی ساقه های آن جوانه‌هایی برای تزئین قرار داده شده است .
که نام این جوانه ها نیز اسلیم می باشد .
نام این طرح شاید از کلمه اسلیم آمده باشد که به معنی جوانه است.
و یا ممکن است از لغت مصغر اسلامی باشد .
زیرا در هنر های اسلامی این طرح بسیار مورد استفاده قرار گرفته است .
این طرح هم مانند طرح های دیگر به علت دخل و تصرف دارای طرح های فرعی می باشد .
که عبارتند از : اسلیمی شکسته ، اسلیمی لچک ترنج ، اسلیمی بندی و غیره .
این طرح دارای نگاره ها و بند های پیوسته ای می باشد و به نظر می رسد.
هنگامی که نقاش شروع به کشیدن این طرح کرده است .
قلم خود را از روی کاغذ بر نداشته تا پایان آن و بین قسمت های مختلف آن یک ارتباط مداوم وجود دارد .
همانطور که از نام این طرح پیداست تمام برگ و گل ها و بندهای آن در تمام فرش پراکنده می باشند .
طراحی این قالی به گونه ای می باشد که هیچ کدام از برگ و گل های آن قرینه نمی باشند .
این طرح دارای نقوش مختلفی از قبیل افشان حیوان دار ، افشان ختایی ، افشان دسته گلی ، افشان ترنجی و غیره می باشد .
این طرح برگرفته از درخت سرو می باشد .
در فرش ایران بته های به نام بته جقه شهرت یافته است که به شکل بته های سر کج می باشند.
این بوته ها در اندازه و اشکال مختلف در این طرح دیده می شوند .
بته ترمه ، بته شاخ گوزن ، بته لچک ترنج ، هشت گل ، بته قلمکار اصفهان ، بته جقه ، بته خرقه ای ، بته شاخ گوزن ، بته کردستانی ، بته سنندج ، بته بادامی و غیره از انواع این طرح می باشند .
بیشتر طرح های که در این گروه می باشند .
شباهت زیادی به فرش های که در مناطق مرزی کشورمان و کشور های همسایه و در بعضی موارد سایر کشور ها دارد .
علت نام گذاری آن به این نام اقتباسی نیز همین می باشد معروفترین آن نیز کوبلنی و قفقازی می باشد .
این طرح این گونه می باشد که یک قطعه ی کوچک از آن درکل فرش هم از جهت عمودی و هم از جهت افقی تکرار می شود .
به دلیل این که این قطعه ها زمانی که تکرار می شوند به هم می پیوندند بند بندی نامیده می شود .
از نام های فرعی این طرح می توان به بندی دسته گلی ، بندی اسلیمی ، بندی خاتم شیرازی .
بندی پبچک ، بندی گوزن حیوان ، بندی شکسته ، بندی خوشه انگوری ، بندی کتیبه ای ، بندی مجلسی .
بندی مستوفی ، بندی بختیاری ، بندی مینا خانی یا ورامین ، بندی ملانصرالدینی ، بندی سروی اشاره نمود .
با وجود اینکه در تمامی طرح های فرش از شاخ و برگ استفاده شده است .
ولی در این طرح تلاش شده است که تشابه زیای با طبیعت داشته باشد .
درختی گلدانی ، درختی جانوری ، درختی سروی ، درختی سبزی کار با آب نما و درختی ترنج دار از معروفترین های این طرح می باشند .
این طرح از نظر شکستگی خطوط و شکل هندسی در سطح طرح های مردم کوچ نشین و ایلی می باشد.
که بصورت ذهنی بافته می شوند و از روی نقشه نمی باشد .
که شامل ترکمنی قاشقی ، ترکمنی قاب یمونی ، ترکمنی خورجینی ، ترکمنی شانه ای.
ترکمنی چهار قاب ، ترکمنی غزال ، ترکمنی آخال و ترکمنی چشم آهو می باشد .
این طرح از نمایش صحنه شکار و شکارگاه به وجود آمده است .
به صورتی که در جاهای مختلفی از آن یک سوار کار با یک تیر و کمان در حال شکار آهو می باشد .
از گروه های فرعی این طرح می توان به شکارگاه سراسری ، شکارگاه درختی .
شکارگاه لچک ترنج ، شکارگاه ترنج دار و شکارگاه قابی اشاره نمود .
بوم فرش در این طرح به قاب یا قسمت های مختلف تقسیم شده است که در آن ها نظمی وجود ندارد .
درون هر کدام از این قاب ها با برگ و گل های مختلف تزیین می شود .
از انواع آن می توان به خشتی ستونی ، خشتی اسلیمی ، خشتی قرآنی اشاره نمود.
این طرح بر اساس گل های طبیعی طراحی می شود .
به ویژه از گل رز در این طرح استفاده شده با رنگ های روشن مانند سرخ و آبی و زرد .
انواع طرح های آن عبارتند از گل فرنگ گل و بلبل ، افشان گل فرنگ ، گل فرنگ بیجار ، ترنج گل فرنگ و گل فرنگ دسته گلی و غیره .
در این طرح اغلب گلدان با اندازه های مختلف وجود دارد .
که در بعضی از موارد یک گلدان پر از گل کل فرش را فرا میگیرد .
بعضی وقت ها تعدادی گلدان کوچک که بصورت متقارن می باشند .
در اطراف بوم و یا دنبال هم بوم را می گیرند .
که انواع آن شامل گلدانی یک طرفه ، گلدانی ختائی ، گلدانی لچک ترنج ، گلدانی دو طرفه.
گلدانی تکراری ، گلدانی محرابی ، گلدانی سراسری و گلدانی گل و بلبل می باشد .
طرح این فرش محراب می باشد .
که همان مکانی می باشد که در مساجد و جود دارد و جایگاه نمازگزار یا امام جماعت می باشد .
در این طرح محراب را به وسیله ی گلدان ، قندیل و در بعضی موارد درختچه ها ی کوچک تزئین می شود .
و در دو طرف محرب ستون های بزرگی قرار دارند که سقف محراب را نشان می دهند .
انواع آن عبارتند از محرابی درختی، محرابی قندیلی ، محرابی گلدانی .
این طرح از رایج ترین و قدیمی ترین فرش ها می باشد .
این طرح که به صورت واگیره است و این واگیره در طول و عرض تکرار می شود .
در آن یک حوض نیز وجود داراد که به شکل لوزی با چهار برگی که در اطراف آن ماهی قرار گرفته است می باشد .
این طرح در جاهای مختلف ایران دارای نام های متفاوتی می باشد .
مانند ماهی فراهان ، ریز ماهی ، ماهی هراتی ، ماهی کردستان و ماهی زنبوری .
به طرحی گفته می شود که قطع های از یک نقشه در طول فرش تکرار می شود .
و عرض آن در بوم به تعدادی ردیف تقسیم می شود .
هر کدام از این ردیف ها دارای طرح و رنگ مشخصی می باشند.
که از ابتدا تا انتهای آن ادامه داده شده اند و به صورت راه راه می باشند .
در بعضی از نقاط ایران این طرح را قلمدانی نام گذاری نموده اند .
گروه های فرعی این طرح شامل بته با زمینه ی الوان ، قلمدانی سراسری و گل ریز با زمینه ی یک رنگ می باشد .
این طرح شامل اشکال هندسی مختلف می باشد .
خطوطی که در این طرح بکار رفته زاویه دار می باشند و به صورت قوسی و دورانی نمی باشد .
از انواع آن می توان به هندسی جوشقانی ، هندسی بندی قابی ، هندسی خاتم شیرازی .
هندسی ترنجدار ، هندسی موزاییک ، هندسی محرمات ، هندسی خطائی ، هندسی لچک ترنج و هندسی کف ساده اشاره کرد .
علاوه بر طرح هایی که گفته شد و هر کدام دارای نامی مشخص بودند .
همچنین دارای تاریخچه ای بودند اما در طول زمان طرح های به وجود آمد.
که از تلفیق و ترکیب چند طرح با هم بودند .
گروه های فرعی این طرح عبارت است .
از تلفیقی بندی ، تلفیقی قاب فابی ، تلفیقی لچک ترنج ، تلفیقی لچک ترنج سبزی کار کف ساده.
شاحه پیچ ترنجدار ، تلفیقی دور نما ، سلسله ای ترنج دار ، تلفیقی لچک ترنج کف ساده .
تلفیقی ترنجدار ،گلدانی بند سلیمی ، تلفیقی ترنجی کف ساده ، تلفیقی ترنجی دسته گل ، تلفیقی لچک ترنج و تلفیقی سبزی کار .
در پایان هر کدام از این طرح های که گفته شد هم در فرش ماشینی و هم در دستبافت وجود دارد .
که این خود بیانگر این می باشد که تفاوتی بین فرش دستباف و ماشینی نمی باشد .
اما ما در این جا هم از طرح های ماشینی و هم از طرح های دستباف نام بردیم .
ولی نمی توان این موضوع را نیز نادیده بگیریم .
که فرش های دستباف با آن نقشه ها و طرح های اصیل و همچنین استفاده از رنگ و الیاف طبیعی خود گنجینه ای است.
که در هیچ کجای دنیا پیدا نمی شود .
یکی از اعضا را انتخاب و در واتساپ گفتگو کنید
کارمند پشتیبانی
طراحی شده توسط مجموعه کوروش هاست .تمام حقوق مادی و معنوی این سایت برای قالیسشویی برف شادمهر محفوظ می باشد.
جستجو