قالیشویی برف شادمهر

پشتیبانی شبانه روزی 09195726020 

رزروت رو آنلاین کن و پول کرایه رو مهمون ما باش

تاریخچه و معرفی گلیم

تاریخچه و معرفی گلیم

رزرو قالی

  • 22334455
  • 09123456789
  • فایل ها را به اینجا بکشید
    Accepted file types: jpg, gif, png, pdf, Max. file size: 5 MB, Max. files: 5.
      در صورت لازم عکس فرش یا مبل خود را ارسال نمایید تا بعد از بررسی همکاران ما قیمت و نوع خدمات را قبل از تماس و مراجعه ثبت و با شما هماهنگ نمایند .

    تاریخچه و معرفی گلیم

     

    گلیم نوعی فرش بدون پرز است که با درگیری تاروپود به یکدیگر ایجاد میشود .

    معمولا تار آن پنبه و پشم وگاهی نخ ابریشم و پود آن از نخهای پشمی و کرک و ابریشم به صورت رنگی استفاده می شود .

    این فرش در زبان فارسی نامهای مختلفی دارد.

    گلیم در افغانستان – گیلیم در اوکراین -بداس در قفقاز – لیاط در سوریه و لبنان – چیلیم در رومانی

    و همچنین کیلیم در ترکیه و لهستان و مجارستان و عربستان از جمله نامهای متفاوت آن است .

    ما در قالیشویی برف شادمهر  شما را با این هنر زیبا آشنا می کنیم .

     

    تاریخچة گلیم بافی

    انسان از زمان های كهن از پوست حیواناتی كه شكار می كرده است .

    به منظور پوشش و محافظ بدن در مقابل تغییرات جوی و نیز به عنوان زیر انداز استفاده می كرده.

    و به تدریج با رواج دامداری و ریسیدن پشم، بافتن در میان قبایل ابتدائی رواج یافت و جزو اولین هنرها و صنایع قبیله ای به شمار آمد.

    هر چند به روشنی مشخص نیست كه :

    نخستین بار در کجا و توسط چه قوم و قبیله ای بافت پارچه های اولیه كه همزمان با شروع بافت گلیم بوده صورت گرفته است .

    اما بر اساس کاوش های باستان شناسی صورت گرفته است .

    شواهدی از بافندگی در میان ساکنان فلات ایران و سرزمین های همجوار به دست آمده.

    از جمله در غارهای جنوب شرقی دریای مازندران ( غار کمربند و هوتو در نزدیكی بهشهر ) آثاری پیدا شده .

    كه پرورش گوسفند و بز و ریسیدن پشم و موی آنها را به دست مردمان این منطقه در 8000 سال پیش به اثبات می رساند.

    همچنین تکه پارچه ای 8000 ساله بافته از موی بز در کرانه های دریای مازندران و پارچة كتانی 6000 ساله ای هم از شوش به دست آمد.

    با همة این ارزیابی ها نمی توان تاریخ دقیق برای گلیم ارائه كرد.

    قدیمی ترین فرش كشف شده دنیا به نام پازیریك متعلق به 350-500 ق م می باشد.

    گلیم بافی مقدمه ای برای بافت فرش بوده است.

    تاریخ آغاز قالی بافی را به 1500-2000 ق م تخمین زده اند .

    می توان گفت تاریخ آغاز گلیم بافی حدود 3000 تا 5000 ق م بوده است.

     

     دستگاه های بافت گلیم

    به طور كلی دستگاه های بافت چهار نوع می باشند:
    الف- گلیم ساده باف

    دستگاه گلیم ساده باف از یك كجو و چوب كمكی تشكیل شده و گلیم به طور یكنواخت روی آن بافته می شود.

    پشت و روی این نوع گلیم یكسان بوده و هر دو روی آن قابل استفاده است.

     

    ب-گلیم چرخی باف

    دستگاه گلیم چرخی باف دارای چهار كجو است.

    هر كجو به وسیلة كمان هایی جا به جا می شود.

    در این نوع بافت پود از لا به لای تمام تارها رد می شود .

    بافت به صورت یكسانی پیش می رود.

    در پشت گلیم پودهای اضافی روی هم قرار می گیرند.

    و به این علت حاصل كار، گلیمی محكم و ضخیم با پشت و روی متفاوت خواهد بود كه فقط یك روی آن قابل استفاده است .

    ج- جاجیم باف

    دستگاه بافت جاجیم دارای چهار كجو و چند كمان است.

    تفاوت اساسی بین جاجیم و سایر انواع گلیم، رنگی بودن تارهای آن است كه مثل پود در ظهور نقش ها مؤثرند.

    پشت و روی جاجیم همانند گلیم ساده بافت یكسان است.

    د- گلیم سوزنی ( سوماك )

    دستگاه گلیم سوزنی دارای یك كجو است و به طور كلی از نظر ظاهر به دستگاه بافت گلیم ساده شباهت دارد.

    در این بافت پودهای اضافی در پشت گلیم به صورت آزاد باقی می ماند.

    بافت این نوع گلیم در میان عشایر بسیار معمول است . اغلب برای تزئین مورد استفاده قرار می گیرد.

     

     انواع بافت های گلیمی ایران

    شیریكی پیچ ( شیركی پیچ ):

    شیریكی پیچ نامی است كه بافندگان عشایر و روستایی كرمان به آن داده اند.

    ظاهری شبیه قالی دارد و همانند قالی با گره بافته می شود .

    و بر خلاف دیگر انواع گلیم كه پود باعث تكمیل و نمایاندن نقوش آن می شود.

    پود تنها باعث اتصال تارها به یكدیگر و در پشت گوشت ( پرز ) گلیم مخفی است و قابل رؤیت نیست.

    نقوش به وسیلة گره ای كه بر روی تار زده می شود به وجود می آیند.گره زدن در شیریكی پیچ دو نوع است.

    گره متن، كه با كمك آن نخ رنگی از روی دو تار می گذرد و به پشت برگردانده می شود.

    و از زیر رشتة اصلی رویی عبور و ایجاد گره می كند.دومین گره، گرة آبدوزی است.

    در این گره، پود رنگی دو بار روی دو تار قرار می گیرد و خط پهن تری ایجاد می كند.

    پس از اتمام عملیات گره زنی در هر ردیف پود گذاری انجام و بین پود و گره ها درگیری ایجاد می شود.

    این عمل به وسیلة شانه یا دفتین صورت می گیرد.

    نقوش شیریكی پیچ از محدودة هندسی بالاتر می رود.

    و گاه توازن و هماهنگی را از تركیب نقوش غیر متقارن به دست می آورد.

    نقش بوته جقه در میان نقوش شیریكی پیچ دیده می شود كه دو گل گرد در میان آنها تعبیه شده است .

    كه نسبت به یكدیگر متقارن اند.

    حاشیه ها اغلب زنجیره ای و مركب از یك شكل هندسی مكررند كه بین دو خط موازی قرار می گیرند.

    این حاشیه ها را حاشیه های چرخی می نامند.

    گل متن كشمیری است كه سراسر متن را با تكرار خود پر می كند.

    نقوش دیگری كه در بافت این محصول رواج دارند .

    عبارتند از:

    قارا، گل شاه عباسی، گل كرمانی و جفت گل.

    رنگ های انتخابی بافندگان شیریكی پیچ معمولاً رنگ های تیره است.

    یك نوع حاشیة دیگر، حاشیة وكیلی است .

    كه در گل های گرد وسط دایره های كوچك درون گل معمولاً به رنگ قرمز و زمینة آن به رنگ سبز است.

     

     وَرنی:

    ورنی گلیمی فرش نما است .

    كه بدون نقشه و به شكل ذهنی توسط زنان و دختران دشت مغان و عشایر حومة اهر،

    ارسباران و مشكین شهر ( در استان آذربایجان شرقی ) تولید می شود.

    تولید ورنی عموماً در نقاط قشلاقی انجام می گیرد .

    و نقوشی كه بر روی آن نقش می بندد نشانگر محیط زیست و انعكاس آن در اذهان زنان و دختران عشایر است.

    بیشتر نقوش از اشكال حیوانات و وحوش منطقه تأثیر گرفته و نقوش عمدة حیوانات عبارتند از :

    شماره قالیشویی در محله پاسداران 02122548744
    ادامه مطلب

    گوزن، آهو، گرگ، سگ گله، بوقلمون، مرغ و خروس، گربه، مار، عقاب، گوسفند، ببر، شتر، روباه، شغال، طاووس

    و پرندگان محل كه به صورت سادة هندسی بافته می شوند.

    رنگ های ورنی، زمینه ای لاكی، سرمه ای، كرم، سفید، پیازی و آبی روشن .

    با نقوش حیوانات در وسط و حاشیه ای حداكثر به عرض 20 سانتی متر در طرفین دارند.

     

    گلیمچه:

    نوع دیگری از گلیم های ایرانی است .

    كه در بیجار و روستاهای اطراف سنندج با استفاده از شیوة بافت و مواد اولیة دیگر انواع گلیم تهیه می شود.

    تفاوت آن با گلیم های معمولی كوچك بودن آن است .

    و نقوش آن نیز متنوع تر از گلیم است .

    چنانچه گلیم های كردستان اكثراً دارای اشكال ساده و نقوش آن بیشتر به صورت خطوط افقی است.

    در حالی كه گلیمچه های كردستان غالباً دارای نقوش متنوع هستند.

    در روستاهایی از بخش های ساری نوعی گلیمچه با تار پنبه ای و پود پشمی در ابعاد 70 × 110 سانتی متر بافته می شود .

    در سال های اخیر متقاضیان زیادی دارد ( گلیمچة متكازین).

     

    زیلو:

    در اغلب مناطق روستایی با نخ پنبه ای بافته می شود و بیشتر به عنوان زیرانداز تابستانی مورد استفاده قرار می گیرد.

    در بیشتر نقاط، زیلو با دستگاه های بافندگی بافته می شود.

    ولی در مناطق روستایی شهرهای تهران ، ساوه، كاشان و یزد به شیوة بافت گلیم بافته می شود.

    ظاهری زمخت دارد و از نظر تنوع رنگ و نقش قابل مقایسه با دیگر انواع گلیم نیست.

    عمده ترین مادة اولیة زیلو بافی را نخ پنبه ای تابیده شده تشكیل می دهد .

    و معمولاً 6 تا 8 نخ یك لا در كنار یكدیگر قرار می گیرند و تابیده می شوند و به مصرف پود می رسند.

     

    پِلاس یا پالاس:

    ظاهری شبیه گلیم درشت بافت دارد و در برخی مناطق از جمله یزد تولید می شود.

    تار و پود آن از پنبه است و در اندازة 250×350 سانتی متر بافته می شود.

     

    مَسنَد:

    در روستاهای بخش نمین شهرستان اردبیل نوعی گلیم با ابعاد كوچك (100×150 سانتی متر ) بافته می شود .

    كه مسند نام دارد و سابقة بافت آن در این محل به 50 سال می رسد.

    مسند دارای طرح های محلی بوده و از ظرافت و زیبایی خاصی برخوردار است.

     

     جُل:

    در جل نقوش به صورت سوزن دوزی است كه پس از اتمام بافت زمینه ای ساده بر روی آن دوخته می شود.

    این نوع بافت ها از یك طرف قابل استفاده اند و پشت و رو دارند.جل برای پوشاندن چهار پایان عرق كرده استفاده می شود.

     

    سجاده:

    فقط برای نمازگزاری بافته می شود و نقشی نزدیك به نقش محرابی قالی دارد .

    و به دلیل كوچكی و سبكی حجم آن نمازگزار می تواند آن را با خود حمل كند.

     

    چیق:

    در بیشتر ایلها برای دیوار چادر با قسمت كردن چادرها به كار برده می شود.

    چیق ها پشت و رو ندارند و از هر دو طرف همان زیبایی را دارند.

    نقوش خاص چیق ها به دلیل واحد درشت بافت كه در چیق یك نی است همان نقوش سنتی گلیم هاست كه بنا به روش بافت تغییر كرده است.

     

    كوچه:

    نوعی زیر انداز به معنی نمد سفید یا خاكستری رنگ است كه برای پوشاندن دیوار چادرها از آن استفاده می شود.

     

     اِنسی:

    قالیچة خاصی كه اثاثیه را با آن می بندند.

     

     مَفرش:

    مفرش نیز برای بستن اسباب خانه از قبیل رخت خواب و سایر ضروریات زندگی و مسافرت مورد استفاده است .

    و اكنون فقط در ایل هایی كه هنوز به زندگی كوچ نشینی خود ادامه می دهند وجود دارد.

     

    جَوال:

    كیسه های بزرگ و (توبره) یا توربا است.

    این كیسه ها را چادر نشینان به دیوار می آویزند.جوال به نوعی انبار آذوقه است.

     

    خورجین:

    بافته هایی است كه چادر نشینان همراه خود دارند.

     

    گلیم مناطق مختلف ایران

    گلیم ایل سون ( شاهسون ):

    سون ها از اتحاد 50 ایل در ناحیة آذربایجان به وجود آمده اند.

    مهم ترین بافت آنها گلیم های سوماك است كه در زبان محلی به آن ورنی می گویند.

    به طور كلی از طرح های هندسی شكسته با رنگ های ملایم استفاده می كنند .

    و كمتر می توان دو گلیم ایل سون را از نظر طرح و رنگ مشابه یافت.

    بهترین رو اسبی در ایران جل اسب های سون است كه به صورت 6 تكه با رنگ های متنوع است.

     

     گلیم لری:

    لرها گلیم های مرغوبی می بافند كه اغلب با رنگ های سیاه، سبز، آبی، سفید با نقوش خاص منطقه مشخص می شود.

    بهترین بافت لرها خورجین بزرگ برای نگهداری اثاث خانه است.

    حاشیة آنها را برای آنكه محكم باشد قالی بافی می كنند.

     

     گلیم هرسین:

    گلیم هرسین بنا بر ذوق و سلیقة بافنده و شرایط اطراف او بافته می شود.

    در حاشیه و زمینة نقش ها ریز و پر بافته می شوند، به طوری كه جای خالی در این گلیم وجود ندارد.

    از پشم بز به علت ضد بید بودن در حاشیة گلیم استفاده می كنند.

    رنگ های گلیم هرسین عمدتاً به سفید، سرمه ای، سبز و قرمز و اخیراً سرخابی محدود می شود.

    نقوش بیشتر دارای حاشیه، كناره و چند ترنج در امتداد یكدیگر و در وسط هستند.

    كه درون همة سطوح پر از نقوش حیوانات و اشكال مشخصة هرسین است.

    حاشیه ها بیشتر به صورت چهارضلعی، لوزی یا مثلثی در دنبال یكدیگر هستند.

    در بعضی بافته ها طرح فقط یك فرم است كه با بازی رنگ و جا به جایی آن گلیم را بافته اند.

    مثلاً در حاشیة تیرة آن فرم روشن است و در زمینه، كه روشن است، آن فرم تیره بافته شده است.

     

     گلیم بلوچ:

    بلوچ ها به دلیل شرایط اقلیمی همیشه با طبیعت در پیكارند .

    و همواره آرزوی برخورداری از منابع فراوان آب و مرغزار را در بافت های خود بیان كرده اند.

    معمولاً سرتاسر گلیم بلوچ از بافت راه راه شكل گرفته كه در هر ردیف آن نقوش متفاوت از طرح و رنگ به چشم می خورد.

    رنگ های تیره مانند قهوه ای، قرمز تیره، شتری و آبی سیر و رنگ های روشن مثل سبز، زرد، قرمز مشخصة طرح های بلوچ اند.

     

     گلیم خمسه:

    خمسه از یگانگی پنج ایل شیراز تشكیل می شوند.

    بافت های سوماك خمسه ده بید نام دارد.

    متداولترین طرح گلیم ها زمینه ای طبیعی به رنگ تیره است .

    ویژگی های فرش اتاق کودک
    ادامه مطلب

    كه ستارگانی مورب به صورت لوزی های متداخل روی آن بافته شده است.

    گلیم های ستاره ای را اغلب به صورت كم عرض می بافند و بعد به هم می دوزند.

    گلیم های جدیدتر گاه زمینه ای سفید با عرض بیشتر دارند

     

     گلیم سنه:

    سنه امروزه سنندج ( مركز استان كردستان ) نامیده می شود.

    در هیچ جای ایران گلیم هایی به ظرافت گلیم های سنه بافته نمی شود.

    طرح آن بیشتر طرح هراتی آمیخته با طرح بوته ای و خطوط مورب در رنگ های متعدد است.

    زیباترین طرح گلیم سنه، ترنجی در وسط و زمینه ای رنگی دارد و بته ای نیز با ظرافت در آن بافته شده است.

     

     گلیم قشقایی:

    رنگ های تند و شاد از ویژگی های گلیم قشقایی است.

    اما رنگ های متضادی نیز در كنار رنگ های قرمز و زرد به كار می رود.

    نقوش هندسی بخش اساسی طرح های قشقایی هستند.

    مانند:

    هشت ضلعی، ستارة هشت پر، تصاویر طاووس، بز، آهو و …. دار های قشقایی اغلب قابل حمل و نقل است.

    در كوچ دار را روی شتر یا قاطر حمل و نقل و موقع كار به روی زمین پهن می كنند.

     

     گلیم افشار:

    طرح مخصوص افشار معمولاً ستاره های متعدد بر روی زمینه ای به رنگ طبیعی یا رنگ سیر است.

    نقش ها، گل های ستاره ای هستند كه به صورت مورب كنار هم چیده می شوند .

    و به صورت لوزی در هم نمایان می گردند.

     

     گلیم پارچه ای:

    در آذربایجان بافته می شود كه به آن گوینه می گویند.

     

    گلیم زرند:

    كه دارای بافت چاك دار كوچك می باشد.

    غالباً كار عناصر ترك زبان شاهسون است كه تعداد زیادی از آنها در این منطقه مقیم گردیده اند.

    گلیم های زرند دراز، باریك و بادوام اند.

    طرح های قراردادی با گل و گیاهی با مو خزنده و گاهی به صورت طرح لوزی مشبك و یا دو تا سه ترنج درهم هستند.

     

     گلیم تركمنی:

    گلیم تركمنی سبك و محكم است.

    در این گلیم ها رنگ مهم ترین عامل است و رنگ قرمز با سایه روشن های مختلف نقش ویژه ای دارد .

    رنگ های دیگر نارنجی، آبی، سبز و گاهی زرد است.

    این رنگ های متضاد هماهنگی زیبایی به وجود می آورند.

    قبیلة تركمن ها طرح های خود را بر حسب نقش اصلی طبقه بندی می كنند كه آن را گل می گویند.

    و آنها را به شكل شش یا هشت وجهی منقوش می كنند.

    هر گل نمودار یك خانوار است.

    معمولاً نقش های تركمنی چهار قسمت دارد.

    دو تاریك ( شب )، دو روشنی ( روز ) است.

    نیروی زندگی در هر ( ابه ) در مركز است ( یعنی پدر ).

    مجموعة نقوش حاشیه ای دارد كه فامیل ها را از یكدیگر جدا می كند .

    كه به صورت مجزا اما همه در كنار یكدیگر هستند.

     

    اشكال غیر متداول:

    گلیم سجاده ای:

    گلیم سجاده ای با نقش ممتاز، محرابش سطح كوچك قابل حمل و تمیزی است .

    كه می توان آن را بر روی زمین گسترد آن طور كه محرابش رو به قبله باشد.

    گلیم های سجاده ای گاهی اوقات به صورت پرده و تزئین درب مساجد به كار برده می شود.

     

     سفره و رو كرسی:

    اینها گلیم هایی هستند كه توسط طوایف كرد و بلوچ بافته می شوند .

    و به شكل مربع كه جهت استفاده سفره باشد بافته می شود.

    سفره ای كناره را بلوچ ها به صورت قالی هایی می بافند كه كنار قالی های بزرگ در اتاق قرار می دهند.

    گلیم های رو كرسی به عنوان پوشش روی منقل یا تنور به كار می رود.

    در سرمای سخت زمستان لایه هایی از نمد كه روی آن یك رو كرسی پهن می كنند یك پتوی گرم خانوادگی را به وجود می آورد.

     

     خورجین:

    مردم عشایر كمتر اثاثیه ای به كار می برند.

    بنابر این خورجین ها برای ذخیرة اشیا و حمل و نقل استفاده می شود.

    این كیسه های دو لنگی برای حمل سبزی و مواد غذایی بوده و بر روی شانه می اندازند.

    خورجین های بزرگ تر را بر پشت شتر یا الاغ می اندازند.

     

     نمكدان:

    كیسه های نمكدان شكل مخصوصی دارد .

    كه گردن بلند و باریك آن را می توان پیچید و تا كرد تا كیسه بسته شود و محتویات با ارزش آن در برابر رطوبت محفوظ بماند.

     

     استان مازندران

    در اكثر روستاهای مازندران نوعی دار افقی مشابه استفاده می شود كه به كرچال معروف است .

    و علاوه بر آن از دارهای عمودی نیز در تولید قالی، قالیچه، تابلو فرش و گلیم بهره می برند.

    آلاشت از مراكز مهم تولید جاجیمچه ( یا حمام سری ) می باشد.

    چنته نیز نوعی كیف می باشد كه معمولاً یك سمت آن ساده یا راه راه و طرف دیگر آن دارای نقش است.

    و جنس آن نیز از جاجیم، گلیم یا بافت گره دار ( قالی ) می باشد.

    لفور را می توان مهمترین مركز تولید آن به شمار آورد.

    از مراكز تولید جاجیم نیز می توان به :

    آلاشت، لفور، روستاهای اطراف بابل و قائمشهر ( مانند دراز كلا )، روستاهای اطراف ساری ( مانند رسكت )،

    روستاهای اطراف آمل ( مانند سنگچال ) .

    و روستاهای اروس مالخوس ( مرز مازندران و سمنان ) اشاره كرد.

    كه معمولاً جاجیم های تولیدی این مناطق دارای بافتی راه راه و رنگارنگ هستند .

    و در بافت آنها از كرك، پشم یا كاموا استفاده می شود.

    یكی از مشهورترین دستبافته های مازندران گلیمچه متكازین می باشد .

    كه در روستای متكازین در حوالی بهشهر بافت آن رایج بوده و هست.

    اكثراً در بافت گلیمچه ها از روش پود اضافی استفاده می شود.

    در روستاهای آلاشت و روستاهای بین بابل و قائمشهر ( دراز كلا ) .

    نیز بافت چنته، جاجیم، گلیچ و گل دار ( مشابه گلیج ) مرسوم است.

    در بافت گلیج معمولاً بعد از هر 10 – 12 رج بافت ساده كه روی كرچال با ماكو انجام می شود.

    یك سری نقش نیز با دست زده می شود.

    بافت گلیم نیز در اكثر مناطق مانند كلاردشت و آلاشت به صورت پله ای و چاك دار است.

    رنگرزی در استان در گذشته اكثراً سنتی و طبیعی بود.

    اما امروزه مانند اكثر نقاط كشور رنگرزی شیمیایی تا حدود زیادی جای آن را گرفته است .

    و رنگ های مورد استفاده نیز اكثراً رنگ های سورمه ای، آبی، سبز، قرمز، كرم و نیز نارنجی، زرد و سفید را شامل می شود.

     

     
     
     
     

    جستجو

    اطلاعات جواز

    مجوز قالیشویی برف شادمهر
    گواهی ثبت برند قالیشویی برف شادمهر

    فهرست مطالب